การใช้ทรัพยากรอย่างยั่งยืน
ปัจจุบันคนมีความต้องการในการซื้อสินและบริการต่างๆ
มากขึ้น
ส่วนหนึ่งมาจากสภาพสังคมที่มีการเปลี่ยนแปลงไป เช่น
มีการดำรงชีวิตที่ดีขึ้น
มีเครื่องมือ เครื่องใช้ และอุปกรณ์ต่างๆ ที่ดีขึ้น เป็นต้น
ซึ่งสินค้าและบริการที่ได้มานั้นเกิดจากการนำเอาทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัดมาผลิตเป็นสินค้าและบริการ เพื่อตอบสนองความต้องการของมนุษย์ ดังนั้นทรัพยากรจึงมีความสำคัญต่อการผลิตและการบริโภคอย่างมาก
๑. ความหมายและประเภทของทรัพยากร
ทรัพยากร หมายถึง
สิ่งที่นำมาผลิตเป็นสินค้าและบริการต่างๆ
เพื่อตอบสนองความต้องการของมนุษย์
แบ่งเป็น ๒ ประเภท คือ
๑)
ทรัพยากรมนุษย์
๒)
ทรัพยากรอื่น
๑) ทรัพยากรมนุษย์
หมายถึง
คนและศักยภาพของคนในด้านต่างๆ
เช่น ความรู้ ความสามารถ
ทักษะ สติปัญญา ปฏิภาณไหวพริบ
ความขยัน ซื่อสัตย์ อดทน
ความรับผิดชอบ เป็นต้น
๒) ทรัพยากรอื่นๆ
หมายถึง สิ่งต่างๆ ที่อยู่รอบตัวเรา แบ่งออกเป็น
๒ ประเภท ได้แก่
(๑)
ทรัพยากรธรรมชาติ
หมายถึง สิ่งต่างๆ
ที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ
เช่น อากาศ ดิน
น้ำ แร่ต้นไม้ สัตว์
เป็นต้น
(๒)
ทรัพยากรที่มนุษย์สร้างขึ้น
หมายถึง ทรัพยากรที่มนุษย์สร้างขึ้นมา เพื่อเป็นเครื่องมือ หรือปัจจัยในการผลิตสินค้าและบริการ เช่น
เครื่องจักร เครื่องมือช่าง โรงงาน
เป็นต้น
๒.ความจำเป็นของทรัพยากร
ปัญหาทางเศรษฐกิจมีสาเหตุสำคัญมาจากความต้องการของมนุษย์ที่ไม่มีอย่างจำกัด
ส่งผลให้เกิดปัญหาการขาดแคลนทรัพยากรหรือมีทรัพยากรไม่เพียงพอต่อความต้องการ เนื่องจากทรัพยากรมีปริมาณที่จำกัดหรือทรัพยากรบางอย่างก็ขาดแคลน
ส่งผลให้ความสามารถในการผลิตของประเทศลดลงตามไปด้วย
เมื่อทรัพยากรมีอย่างจำจัด ผู้ผลิตจึงต้องมีการคำนึกถึงว่า ทรัพยากรที่มีอยู่นั้น
จะสามารถนำไปผลิตอะไรได้บ้าง
เพื่อให้เกิดการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าที่สุดและรวมทั้งการทดแทนทรัพยากรนั้นด้วย
๓. ทรัพยากรในการผลิต
ทรัพยากรในการผลิตหรือปัจจัยการผลิต หมายถึง
สิ่งที่นำมาใช้ในการผลิตสินค้าและบริการ
จำแนกได้ ๔ ประเภทดังนี้
๑) ที่ดิน
๒) ทุน
๓) แรงงาน
๔) ผู้ประกอบการ
๑) ที่ดิน
หมายถึง พื้นที่ที่ใช้ในการประกอบกิจการต่างๆ เช่น
ใช้ในการเพาะปลูก
ใช้ตั้งฟาร์มเลี้ยงสัตว์
ใช้ตั้งโรงงานอุตสาหกรรม เป็นต้น นอกจากนี้ ที่ดินยังรวมถึงทรัพยากรธรรมชาติทุกชนิด เช่น
ป่าไม้ ดิน หิน
แร่ เป็นต้น
![]() |
การใช้ที่ดินในการผลิตสินค้าต่าง |
๒)
แรงงาน
หมายถึง
แรงกายและสติปัญญา
รวมทั้งความคิดสร้างสรรค์ของมนุษย์
ที่นำไปใช้ในการผลิตสินค้าและบริการ
ได้แก่
คนที่มีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมต่างๆ
เพื่อให้เกิดสินค้าและบริการ
๓) ทุน
หมายถึง
สิ่งต่างๆ ที่นำมาใช้ผลิตสินค้าหรือบริการ
เช่น เครื่องจักร เครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ เครื่องยนต์
อาคาร โรงงาน ถนน เป็นต้น
หรือค่าใช้จ่ายอื่นๆ
ในการผลิตสินค้าและบริการ
![]() |
โรงงานที่ผลิตสินค้า |
๔)
ผู้ประกอบการ
หมายถึง
บุคคลที่นำการผลิตปัจจัยทั้งหมดมาผสมผสานกันเพื่อให้ได้เกิดสินค้าและบริการ
![]() |
ผู้ประกอบการ |
๔. หลักการและวิธีการใช้ทรัพยากรให้เกิดประโยชน์สูงสุด
ทรัพยากรที่ใช้ตอบสนองความต้องการของมนุษย์โดยทั่วไปมีจำกัด เพราะทรัพยากรบางประเภทใช้แล้วสิ้นเปลืองหรือหมดไป เช่น
แร่ต่างๆ แต่ก็มีบางอย่างที่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้อีก เช่น น้ำ
อากาศ พลังงานลม เป็นต้น
โดยมีหลักการดังต่อไปนี้
๑)การวางแผนการผลิตอย่างรอบคอบ
เป็นการใช้ทรัพยากรให้คุ้มค่ามากที่สุด เช่น
ผู้ผลิตต้องวางแผนก่อนว่าจะผลิตอะไร
จะใช้ทรัพยากรชนิด
ปริมาณเท่าใด
จึงเกิดประโยชน์สูงสุด เป็นต้น
๒)การใช้ทรัพยากรให้คุ้มค่า
เป็นการหาวิธีในการใช่ประโยชน์จากทรัพยากรให้ได้มากที่สุดทั้งวิธีการลดการใช้ทรัพยากร
ซึ่งมีปัญหามากแต่ปัญหาเหล่านี้สามารถแก้ไขได้ โดยมีหลักการสำคัญ ๔
ประการ ได้แก่
๑.
การลดปริมาณการใช้ เป็นการลดปริมาณขยะให้เหลือน้อยที่สุด
ใช้ของที่สามารถนำกลับมาใช้
ได้ใหม่
๒.
การใช้ซ้ำ เป็นการนำสิ่งของต่างๆ
ที่ใช้แล้ว กลับมาใช้ประโยชน์ให้คุ้มค่า
๓.
การซ่อมแซม เป็นการซ่อมแซมสิ่งที่ชำรุดเสียหาย
ให้กลับมาอยู่ในสภาพที่ใช้งานได้
๔.
การแปรสภาพนำกลับมาใช้ใหม่ เป็นการนำทรัพยากรที่สามารถหมุนเวียนมาใช้ได้อีก เข้าสู่กระบวนการแปรสภาพ
เพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์ใหม่ที่สามารถใช้ประโยชน์ได้
การนำเอาสิ่งที่ใช้แล้วมาทำการใช้ใหม่เพื่อช่วยลดโลกร้อนอีกทางหนึ่ง |